Eko-szkoły w Polsce
Program skierowany jest do szkół, przedszkoli, placówek wychowawczych oraz społeczności lokalnych w całej Polsce. Celem jest angażowanie uczestników i partnerów Programu Szkoły dla Ekorozwoju w działania edukacyjne na rzecz zrównoważonego rozwoju oraz włączanie społeczności lokalnych w ochronę środowiska, a także wzrost jej świadomości ekologicznej. W programie tym uczestniczy niemal 159 000 szkół z 74 krajów świata.
Wszystko zaczyna się w klasie
Eko-Szkoły to międzynarodowy program zachęcający młodych ludzi do angażowania się w ochronę środowiska naturalnego. Wszystko zaczyna się w klasie, następnie obejmuje szkołę i ostatecznie sprzyja pozytywnym zmianom w całej społeczności. Dzięki programowi Eko-Szkoły młodzi ludzie doświadczają pozytywnego wpływu swoich działań, przyczyniają się do zmiany sposobu zarządzania środowiskowego. To idealny sposób, by szkoły podjęły działania sprzyjające poprawie środowiska zarówno w szkole, jak i społeczności lokalnej. W działania podejmowane w ramach programu Eko-Szkoły angażują się nie tylko uczniowie i środowisko szkolne, ale również rodziny oraz władze lokalne. Zwieńczeniem ich wspólnych wysiłków stanowi certyfikacja i prestiż, który towarzyszy przyznaniu Placówce międzynarodowego certyfikatu Zielonej Flagi.
Zaangażowanie
Program Eko-Szkoły angażuje nie tylko uczniów, nauczycieli i całą społeczność szkolną, ale również rodziny, społeczność i władze na szczeblu lokalnym.
Zmiany na lepsze
Program Eko-Szkoły to idealny sposób na podjęcie działań w kierunku zmniejszenia śladu środowiskowego. Realizowane w ramach programu działania prowadzą do budowania zrównoważonego i odpowiedzialnego środowiska szkolnego.
Motywacja
Program Eko-Szkoły stawia wyzwania do podejmowania działań w celu rozwiązywania problemów środowiskowych w swoim otoczeniu. Dzięki podejmowanej aktywności i osiąganiu wytyczonych celów, uczniowie zyskują przeświadczenie o realnym wpływie na zachodzące zmiany.
Nastawienie
Program Eko-Szkoły wpaja uczniom poczucie odpowiedzialności za zrównoważony rozwój środowiska. Daje możliwość osobistego, czynnego włączenia się w działania, a także propagowania proekologicznych zachowań wśród społeczności lokalnej.
Zaangażowanie społeczności
Program Eko-Szkoły kładzie duży nacisk na zaangażowanie lokalnej społeczności. Działania edukacyjne realizowane przez uczniów nie ograniczają się jedynie do środowiska szkolnego, lecz wychodzą do lokalnej społeczności. Wpływa to na kształtowanie zrównoważonych, przyjaznych środowisku wzorców zachowań.
Globalna sieć
Program Eko-Szkoły daje możliwości współpracy między zaangażowanymi Placówkami, nie tylko na poziomie krajowym, ale także międzynarodowym. Dla szkół to nie tylko okazja do dzielenia się swoimi doświadczeniami na rzecz ochrony środowiska, lecz również szansa poznania innych kultur, czy też wzrost kompetencji językowych.
Aby implementować i zrealizować program placówka określa jeden obszar tematyczny. Może to być na przykład
Żywność
Temat zachęcić ma do zastanowienia się nad wpływem sposobów produkcji rolnej, produkcjiżywności oraz sposobów jej konsumowania na środowisko naturalne oraz dobrobyt społeczności zamieszkujących świat (np. problem głodu na świecie). Działania w tym obszarze powinny przynieść zmiany zachowań i postaw konsumenckich w kierunku zrównoważonej produkcji i konsumpcji żywności.
Możliwe zagadnienia do realizacji w ramach obszaru żywność:
- marnowanie żywności
- produkcja i konsumpcja produktów pochodzenia zwierzęcego (mięso, nabiał, jaja),
- kwestia oleju palmowego i wysoko przetworzonej żywności
- sezonowość i lokalność produktów,
- bioróżnorodność w obszarze żywności,
- społeczna odpowiedzialność w produkcji żywności.
Odpady
Temat zachęcić ma do promowania perspektywy 4R (refuse, reduce, reuse, recycle =zrezygnuj, zredukuj/ogranicz, użyj ponownie, przetwórz/oddaj do przetworzenia); szczególny nacisk powinien być położony na rezygnację i redukcję. Działania w tym obszarze powinny przynieść zmiany zachowań i postaw konsumenckich w kierunku zmniejszenia ilości produkowanych odpadów poprzez zmniejszenie konsumpcji własnej.
Biorożnorodność i natura
Działania w tym obszarze powinny przynieść zmiany zachowań i postaw w kierunku doceniania każdej formy przyrody ożywionej i nieożywionej jako części większej całości, bez której nie jest możliwe harmonijne funkcjonowanie całego systemu i dlatego należy się jej szacunek i ochrona. Podejmowane działania mają przyczyniać się do wzrostu bioróżnorodności najbliższego otoczenia (teren przyszkolny, ogródek) oraz wpływać na wzrost świadomości uczniów z zakresu bioróżnorodności i otaczającej nas natury.
Ryzyko realizacji programu należy rozważyć na poziomie nauczycieli – którzy są koordynatorami projektu w szkole oraz dzieci – beneficjentów programu. Ryzyko związane z realizacją programu po stronie nauczycieli związane jest z tym, że realizacja programu jest nieobowiązkowa i stanowi dodatkową pracę. W związku z licznymi innymi obowiązkami może zabraknąć czasu na realizację programu.
Ryzyko po stronie uczniów związane jest na przykład z ryzykiem wystąpienia lock down’u. Ryzyko po stronie uczniów związane jest także z brakiem widocznych zmian środowiskowych w szkole i jej bezpośrednim otoczeniu. Zjawisko to może być demotywujące dla uczniów.
Realizacja programu pozwala na kształtowanie kompetencji nie tylko uczniów, ale także nauczycieli w zakresie diagnozy problemów środowiskowych szkoły i jej otoczenia. Współpracy w obrębie szkoły, klasy ale także ze społecznością lokalną oraz samorządem.
Dzięki programowi współpraca między szkołą, społecznością lokalną i samorządem staje się bliższa. Społeczność lokalna oraz samorząd mogą być zaangażowane np. w akcje zbiórki elektroodpadów lub dystrybucji sadzonek drzew.